นมสวรรค์
ประเภท : ไม้พุ่มขนาดเล็ก
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Clerodendrum paniculatum L.
ชื่อสามัญ : พนมสวรรค์ ฉัตรฟ้า สาวสวรรค์ หัวลิง
ชื่อวงค์ : VERBENACEAE
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์
ไม่พุ่มลำต้นตั้งตรง สูง 1-3 ม. ลำต้น กิ่งก้านเป็นสันรูปสี่เหลี่ยม ใบเดี่ยวออกตรงข้าม รูปไข่ค่อนข้างกลม กว้าง 17-38 ซม. ปลายแหลมโคนรูปหัวใจ ขอบใบเว้า 3-5 แฉก และมีจัก ด้านล่างมีขนสาก เส้นแขนงใบ 6-7 คู่ เส้นแขนงใบย่อยแบบร่างแหผสมขั้นบันได ออกดอกเป็นช่อขนาดใหญ่ที่ปลายกิ่ง กว้าง 20-30 ซม. ยาว 30-35 ซม. กลีบรองกลีบดอกรูประฆังสีส้แดงมี 5 กลีบ กลีบดอกเชื่อมติดกันเป็นหลอดยาว 1.5-2 ซม. ปลายแยกเป็น 5 กลีบ เกสรตัวผู้มี 4 อัน ยาวโค้งพันปากหลอด เกสรตัวเมียดอกสีแดงหรือขาว ผลสดลูกทรงกลม ผลอ่อนมีสีเขียว ผลแก่เมื่อสุกสีแดงคล้ำ กลีบรองฐานดอกพัฒนาเป็นกลีบเลี้ยงผลคล้ายดอก 5 แฉก แต่ละแฉกแยกเป็นอิสระ แต่ละแฉกเป็นรูปใบโพธิ์ เนื้อกลีบแข็งสีเหลืองแต้มชมพู ใน 1 ผลมี เมล็ด 1 เมล็ด
ประโยชน์
ยอดอ่อนต้มลวกรับประทานจิ้มน้ำพริก รากใช้เป็นยาถ่าย ใบสดตำเป็นยารักษาโรคปวดข้อและปวดประสาท ราก ดอก และลำต้น แก้พิษแมลงสัตว์กัดต่อย แก้ฝีภายใน เหง้าใช้แก้ปวดท้อง ขับลม ขับเสมหะ